Evlilik birliğinin son bulması eşlerde hem kişisel hem de
maddi olarak değişimlere sebebiyet vermektedir. Bazı durumlarda eşlerden biri
hiçbir kusuru bulunmamasına rağmen evlilik birliğinin sona ermesi nedeniyle
madden büyük sıkıntılar içerisine girmektedir. Kusuru olmadan sonlanan evlilik
birliğinin ardından kendisinin mağdur edilmesi olağan hukuk anlayışına ters
düşmektedir.
Tam da bu düşünce ile maddi tazminat müessesesi düzenleme
bulmuştur. Boşanmada kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın manen yıkılmış
dünyasının yanı sıra madden yıkılmış dünyası da bulunmaktadır. Bu durumda
sessiz kalıp seyirci olmak hukuk devletine yakışır bir davranış biçimi
değildir.
Maddi Tazminat Koşulları
Boşanacak eşlerin
birbirinden maddi tazminat isteyebilmesi birtakım şartlara bağlanmıştır. Bu
koşulların bir kısmı maddi koşullar iken bir kısmı da biçime dayanan
koşullardır.
A. MADDİ KOŞULLAR
- Tazminat isteyen kişi kusursuz olmalı ya da tazminat istediği kişiden daha az kusuru bulunmalıdır.
- Tazminat istenilen kişinin kusuru bulunmalıdır.
- Zarar: Kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın menfaatleri boşanma sebebiyle zedelenmiş olmalıdır.
- Nedensellik bağı: Zarar boşanma nedeniyle ortaya çıkmış olmalıdır.
- Davranışlarda hukuka aykırılık bulunmalıdır.
B. BİÇİMSEL KOŞULLAR
- Hakimin tazminata hükmedebilmesi için tarafların istekte bulunması gereklidir. Taraflar tazminat talep etmemiş ise hakimin kendiliğinden tazminata hükmetmesi mümkün değildir.
- Boşanma hükmünün kesinleşmesine kadar taraflar her aşamada maddi tazminat talebinde bulunabilirler.
- Evliliğin boşanma ile sona ermesi şarttır.
Maddi tazminat hakim tarafından
belirlenirken aşağıdaki hususlara dikkat edilir;
- Tarafların ekonomik ve sosyal durumları
- Kusur derecesi
- İhlal edilen ya da beklenilen hakların kapsamı
- Hakkaniyet ölçüsü
- Paranın o dönemdeki alım gücü.
Boşanma Davasında Tazminat Ne Zaman Ödenir ?
Boşanma davasında boşanma kararı verildikten sonra öncelikle
bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Yasal süresi içinde istinaf ve temyiz
yollarına başvurulmadıysa ya da tüm bu yollara başvurulduktan sonra karar
verildi ise karar kesinleşmiş olacaktır. Kararın kesinleşmesi ile beraber
kararda bulunan edimler yerine getirilmek zorundadır. Kısacası maddi tazminat
borcunun doğması boşanma kararının kesinleşmesine bağlıdır.
