Boşanmada Maddi Tazminat Şartları

Evlilik birliğinin son bulması eşlerde hem kişisel hem de maddi olarak değişimlere sebebiyet vermektedir. Bazı durumlarda eşlerden biri hiçbir kusuru bulunmamasına rağmen evlilik birliğinin sona ermesi nedeniyle madden büyük sıkıntılar içerisine girmektedir. Kusuru olmadan sonlanan evlilik birliğinin ardından kendisinin mağdur edilmesi olağan hukuk anlayışına ters düşmektedir.

Tam da bu düşünce ile maddi tazminat müessesesi düzenleme bulmuştur. Boşanmada kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın manen yıkılmış dünyasının yanı sıra madden yıkılmış dünyası da bulunmaktadır. Bu durumda sessiz kalıp seyirci olmak hukuk devletine yakışır bir davranış biçimi değildir.

Maddi Tazminat Koşulları

Boşanacak eşlerin birbirinden maddi tazminat isteyebilmesi birtakım şartlara bağlanmıştır. Bu koşulların bir kısmı maddi koşullar iken bir kısmı da biçime dayanan koşullardır.

A.      MADDİ KOŞULLAR

• Tazminat isteyen kişi kusursuz olmalı ya da tazminat istediği kişiden daha az kusuru bulunmalıdır.

• Tazminat istenilen kişinin kusuru bulunmalıdır.

• Zarar: Kusursuz ya da daha az kusurlu olan tarafın menfaatleri boşanma sebebiyle zedelenmiş olmalıdır.

• Nedensellik bağı: Zarar boşanma nedeniyle ortaya çıkmış olmalıdır.

• Davranışlarda hukuka aykırılık bulunmalıdır.

B. BİÇİMSEL KOŞULLAR

• Hakimin tazminata hükmedebilmesi için tarafların istekte bulunması gereklidir. Taraflar tazminat talep etmemiş ise hakimin kendiliğinden tazminata hükmetmesi mümkün değildir.

• Boşanma hükmünün kesinleşmesine kadar taraflar her aşamada maddi tazminat talebinde bulunabilirler.

• Evliliğin boşanma ile sona ermesi şarttır.

Maddi tazminat hakim tarafından belirlenirken aşağıdaki hususlara dikkat edilir;

• Tarafların ekonomik ve sosyal durumları

•             Kusur derecesi

•             İhlal edilen ya da beklenilen hakların kapsamı

•             Hakkaniyet ölçüsü

•             Paranın o dönemdeki alım gücü.

Boşanma Davasında Tazminat Ne Zaman Ödenir ?

Boşanma davasında boşanma kararı verildikten sonra öncelikle bu kararın kesinleşmesi gerekmektedir. Yasal süresi içinde istinaf ve temyiz yollarına başvurulmadıysa ya da tüm bu yollara başvurulduktan sonra karar verildi ise karar kesinleşmiş olacaktır. Kararın kesinleşmesi ile beraber kararda bulunan edimler yerine getirilmek zorundadır. Kısacası maddi tazminat borcunun doğması boşanma kararının kesinleşmesine bağlıdır.

Velayet Davası Ne Kadar Sürede Sonuçlanır?

Velayet davası boşanmış ya da boşanma aşamasında olan çiftlerin önüne her zaman bir sorun olarak çıkan davaların başında gelmektedir. Velayet davası talepleri boşanma davası sırasında görülebileceği gibi boşanma sonrasında da görülebilmektedir. Boşanma davası sırasında görülen velayet davaları 499 günlük süre içerisinde boşanma davası ile birlikte sonuçlanmaktadır. Velayet davası ne kadar sürede sonuçlanır sorusu her iki eşin de merak ettiği konular arasındadır. Velayet davalarının sonuçlanmasında dava aşamaları da çok önemlidir. Velayet savası süreci basit yargılama usulü ile yapılmaktadır. Bu nedenle velayet davalarının makul sonuçlanma süreci 209 gün olarak belirlenmiştir. Fakat davanın açıldığı mahkemenin iş yoğunluğu, personel, hâkim izni, tayin durumu ve benzeri durumlar davanın sonuçlanma süresini etkilemektedir.

Velayet Davalarında Dilekçe Aşaması Ne Kadar Sürer?

Velayet davası sürecinde davanın açılması ve sonuçlanması belirli aşamalar ile gerçekleşmektedir. Dava sürecinin başlaması aile mahkemesine dilekçenin teslim edilmesi ile başlamaktadır. Teslim alınan velayet davası dilekçesi öncelikle bir inceleme sürecinden geçmektedir. İncelendikten sonra tensibin hazırlanması 7 gün sürmektedir. Velayet davası dilekçesinin davalı tarafa ulaştırılması da 30 gün içerisinde gerçekleşmektedir. Davalı tarafa cevap için verilen süre ise 14 gündür. Bu aşamalar dava dilekçesinin değerlendirme sürecidir. Ön inceleme duruşma aşaması 60 gün içerisinde tamamlanmaktadır. Velayet davası ikinci görüşmenin yapılması ile bir karara bağlanmaktadır. İkinci duruşmada toplanan deliller ve tanıkların anlattıkları değerlendirilmektedir.

Velayet Sonucunu Etkileyen Faktörler

Velayet davasında karar sonuçlarını etkileyen faktörleri şu şekilde sıralayabiliriz;

•          Çocuğun yaşı
•          Anne ve babanın çocuğa yönelik geçmişteki davranışları
•          Tarafların çocuğa bakma açısından uygun özelliklere ve imkânlara sahip olması
•          Çocuğun alıştığı ortamın korunmaya çalışılması
•          Kardeşlerin ayrılmaması
•          Çocuk için iyi bir aile ortamının sağlanması
•          Çocuğun karşı taraf ile kişisel ilişkisinin gözetilecek olması
•          Çocuğun kararı

Velayet davası sürecinde bu etkenlerden bir tanesi bile etkili olabileceği gibi birçok etken de etkili olabilmektedir. Uzmanlar değerlendirme yapmak amacıyla çocuğun yaşının uygun olması halinde çocukla bizzat da görüşmektedirler.

Evlilik Tazminat Hesaplama

Çalışan kadınların önemli haklarından biri olan kıdem tazminatı evlilik nedeniyle de verilmektedir. Evlenme durumunda kadınlar çalıştıkları işyerinden haklı nedenle ayrılma imkanına sahip olacaklarından bu tür durumlarda  İş Kanununa göre kıdem tazminatına da hak kazanmaktadırlar. Kıdem tazminatını,  istifa eden ve haklı nedene dayanmayan sebeple  işten ayrıma halinde elde edemeyen çalışan işçi , evlilik halinde bu hakkı elde edebilir.  Evlilik tazminat hesaplama için işe başlama tarihi, işten ayrılış tarihi, aylık brüt maaş, aylık brüt ek ücretler(her ay verilen yol, yemek, prim vs ) bilgileri gerekmekte olup günlük ücretin çalışılan süreyle çarpılması ile hesap edilir. İşçi her bir yıl için bir aylık brüt ücreti kadar tazminata hak kazanır.

Evlilik Tazminatı Şartları

Evlilik nedeniyle işten ayrılmak isteyen kadın işçi bazı şartları sağladığı takdirde evlilik tazminatına hak kazanır. Bu şartlar ise aşağıda verilmiştir:

• ·         Kadın işçinin evlenmesi. Bu durumda işten ayrılmak isteyen kadın yazılı dilekçe ile işten ayrılma sebebini işverene sunması gerekir.

• ·         Resmi nikâhın gerçekleştiği tarih itibari ile 1 yıllık süreyi aşmaması. Evlenme tarihinden 1 yıllık süreyi aşan bir çalışma süresi mevcut ise kadın işçi evlilik nedeniyle kıdem tazminatına hak kazanamaz. Bu nedenle 1 yıllık süreyi geçmeden tazminat talebinde bulunmak gerekir.

• ·         Kadın işçinin kıdem tazminatı alabilmesi içi bir diğer koşul ise işverene bağlı olan iş yerinde en az bir yıl çalışma süresine sahip olmasıdır. 

Evlilik Tazminatı Nasıl Alınır?

Kadın işçi evlilikle beraber işi yürütemeyeceğini düşünmüyorsa ne yapmalıdır? Çalışan kadının kıdem tazminatı alarak işten ayrılması en mantıklı seçenektir. Peki, kadın nasıl bir yol izlemelidir?

• ·         İlk olarak iş akdini feshetme sebebini evlenme durumuna bağlamalıdır. Yazdığı dilekçe ile  işverene başvurabileceği gibi noter vasıtası ile de bildirim yapabiliriz.

• ·         Evlilik cüzdanını yanında bulundurması gereklidir. Çünkü işverene gönderilecek evraklardan biri de evlilik tarihinin yer aldığı belgedir.

• ·         Daha sonra noter kanalı ya da yazılı müracaat ile  tüm belgeler işveren tarafına gönderilir. Belgeler işverenin eline geçtiği an işveren kıdem tazminat hesaplaması  yaparak işçiye hak ettiği  ödemeler yapılır.

Evlilik Nedeniyle İhbar Tazminatı

Kadın işçinin istifa etmesi halinde dilekçe yazarak, dilekçeye evlilik nedeniyle ayrıldığını belirterek işverenin derhal ve nakit olarak ödemesi talep edilmektedir. Çalışanların haklarından biri olan ihbar tazminatını evlenen kişi elde edememektedir. Sebebi ise işveren tarafından ihbar öneline gerek olmamasıdır. Çünkü işçi noter imzalı belgesini işverene ulaştırdığı an çalışmaya devam etmek durumunda değildir. Eğer kıdem tazminat hesaplama sonucu eksik  ödendiği ya da hiç tazminatın ödenmediği durumlarda  işçi hemen İş Mahkemesine başvurmalıdır.

Çekişmeli Boşanma Davası Ne Kadar Sürer

Evlilik birliği farklı iki bireyin ortak  bir hayat yaşamasını gerektirmektedir.Ancak buı farklılıkların süreç içerisinde yol açtığı sorunlardan ötürü evlilikler boşanma ile sonuçlanabilmektedir.Medeni kanunumuzda en genel boşanma sebebi olarak ‘evlilik birliğinin temelden sarsılması’ yer almaktadır.Bunun yanında özel boşanma sebepleri olarak ;Zina (aldatma) nedeniyle boşanma davası (TMK m. 161) ,Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış nedenleri ile boşanma davası (TMK m. 162),Suç İşleme ve Haysiyetsiz Hayat Sürme sebepleri ile boşanma davası (TMK m. 163),Terk Sebebiyle boşanma davası (TMK m. 164),Akıl Hastalığı sebebiyle boşanma davası (TMK m. 165)  şeklinde sıralanmıştır.

Boşanma Davası Türleri

Boşanma  davası ‘Anlaşmalı’ ve ‘Çekişmeli ‘ olmak üzere iki şekilde açılabilmektedir.Anlaşmalı boşanma davasının açılabilmesi için evliliğin en az bir yıl sürmüş olmas,eşlerin birlikte başvurması ya da diğer eşin açılan davayı kabul etmesi,yargıcın tarafların mali şartlar ve şayet varsa çocuğun durumu ile ilgili düzenlemeleri kabul etmesi gibi  şartlar aranırken çekişmeli boşanma davasında bu koşullar  aranmamaktadır.

Bu iki dava türü arasındaki en büyük farklardan biri ise davaların sonuçlanma süreleri bakımından kendisini göstermektedir.Zira yukarıda açıkladığımız şartları ihtiva eden anlaşmalı boşanma davasında ilk  duruşma günü çok kısa bir süre sonraya verilip ilk celsede hüküm açıklanabilirken çekişmeli boşanma davasındaki delillerin toplanması,tanıkların dinlenmesi,bilirkişi incelemesi ,boşanma davasının bekletici mesele yapılmasına sebebiyet veren ilişik davalar sebebiyle çekişmeli boşanma davaları tarafların beklediğinden çok daha uzun sürelerde sonuçlanmaktadır.Boşanma davasının devam ettiği süreçte evliliğin devam ettiği ve evlilikten doğan başta sadakat yükümlülüğü olmak üzere birçok yükümlülüğe uyulma zorunluluğu düşünüldüğünde bu sürecin çok sıkıntılı olacağı ortadadır.

Çekişmeli Boşanma Davalarının Süresi

Çekişmeli boşanma davalarının ne kadar süreceğine yönelik net bir süre verilmesi çok zordur.Zira her davanın kendi içinde farklılık göstermesi, ,davanın  görüldüğü mahkemenin yoğunluğu ve buna bağlı olarak celse arasındaki sürelerin farklılığı,bilirkişilerin raporları mahkemeye sunma süreleri gibi bir çok faktör bu süreci etkilemektedir.Bu sebeple  süreçlerin iyi ve doğru yönetildiği bir çekişmeli boşanma davası 10 ay sürebilirken diğer taraftan yukarıda bahsettiğimiz unsurlardan dolayI bu süreç çok uzun zaman alabilmektedir..

Boşanma Davaları Ne Kadar Sürer

Boşanma davaları her olayın ve her davanın farklı süreçlere tabi olması , ispat ve delillerinde yaşanan farklılık sebebi ile bu davaların Süresiyle ilgili net bir rakam vermek neredeyse imkansızdır. Özellikle dava türlerinin farklı olması sürelerin ciddi farklılık göstermesine neden olur.

Anlaşmalı Boşanma Davalarının Süresi

Anlaşmalı boşanma davaları, adından da anlaşılacağı gibi tarafların tamamıyla anlaştıkları davalardır. Bu tür davaları boşanacak olan eşler birlikte açabileceği gibi taraflardan bir tanesi de açabilir.

Anlaşmalı olan bu davalarda yapılacak olan protokol çok önemlidir. Bu protokolde anlaşılan bütün konular ayrıntıları ile yer alır. Dolayısıyla da bunun dikkatli bir şekilde hazırlanması ve mutlaka hukuki destek alınması gerekiyor. Burada yapılacak bir hata ya da eksiklik davanın uzamasına neden olacaktır.

Tüm işlemlerin doğru yapılması durumunda anlaşmalı olan davalar 2 aydan daha az sürede sonuçlanmaktadır. Nadiren de olsa bu süre 4 ayı bulmaktadır.

Çekişmeli Boşanma Davalarının Süresi

Anlaşma durumunun olmadığı davalara ise çekişmeli boşanma davası adı verilmektedir. Bu davaların süresi ise nispeten daha uzundur. Bunun temel nedeni ise tarafların anlaşamaması ve mahkemenin çözüme kavuşturması gereken konuların bulunmasıdır.

Çekişmeli boşanma davaları konusunda süreler, yine dava dosyalarına göre farklılık gösterir. Çünkü bu davalarda çok fazla detay vardır ve detaylar arttıkça sürede uzar. Boşanma nedeni, eşlerden bir tanesinin boşanmak istememesi, tanık sayısı, nafaka, velayet ve mal paylaşımı gibi konular sürenin uzamasına neden olmaktadır.

Çekişmeli olan konuların fazla olması ve bunların çözüme kavuşturulması için ortaya konan deliller ile tanıklar da aynı şekilde sürenin artmasına neden olmaktadır. Bundan dolayı net bir rakam verilemese de ortalama olarak bu davaların 6-7 celse sürdüğü bilinmektedir. Bu da yine ortalama olarak 1-2 yıl yapmaktadır. Fakat hukuki prosedüre uygun hareket edilmemesi bu sürenin biraz daha artmasına neden olabilir.

Türkiye’deki Boşanma Davası Sürelerinin Ortalaması

Yukarıda bu davaların ne kadar süreceğine dair ayrıntılar hakkında bilgiler verilmiştir. Bu bilgilerin haricinde ülkemizde söz konusu davalar ortalama olarak 8-12 ay sürmektedir.